Dokiman reyini tout dekouvèt ak rekòmandasyon sou sitiyasyon Edikasyon Jenn ak Granmoun nan Amerik Latin ak Karayib la
November 11, 2021Nan tout kontribisyon CLADE vle pote yo , nou ka pale de reyalizasyon analiz /dokimantè « Sitiyasyon Edikasyon Jenn ak Granmoun nan Amerik Latin ak Krayib la » ; yon dokiman ki reyini tout dekouvèt ak rekòmandasyon sou sitiyasyon Edikasyon Jenn ak Granmoun nan Amerik Latin ak Karayib la, pandan nou tou prezante estrateji pou ranfòse EJG a kòm yon dwa moun nan rejyon nou an.
Prezantasyon ansanm rekòmandasyon yo:
Nan dokiman sa a nou chita sou nesesite pou nou pwodui yon nouvo literati sou EJG a. Sa vle di : fòk nou rive devlope lòt mannyè pou nou konprann modalite ki dwe ede nou laji ak redefini domèn aksyon li yo. Kon sa tou, nou chita anpil sou nesesite pou nou jenere konesans k ap itil nan konsepsyon ak enplemantasyon politik ak pratik pou garanti jwisans dwa moun pou yo jwenn edikasyon an kòmswadwa. Nan sans sa a, lide kle ansanm rekòmandasyon sa yo ap mache men nan men ak pwosesis CONFITEA VII, an pami yo genyen :
• Rekiperasyon divès akò yo
• Esans konvokasyon pou ‘’Kontribiye nan kilti dwa moun yo, jistis sosyal, valè nou pataje yo ak lide dirabilite a’’
• Eleman ki antre nan fòmasyon divès pwopozisyon sou jan nou wè demen an;
• Rekiperasyon tradisyon latinowameriken yo sou edikasyon fondamantal ki vin modèn nan gras a divès konesans ki soti nan savwa rejyonal yo rive konstwi apati edikasyon popilè a;
• Sistematizasyon esperyans gouvènmantal yo ki ap favorize dwa moun ki nan kondisyon ki pi difisil yo pou yo jwenn edikasyon;
• Konsiderasyon sitiyasyon kriz n ap viv la a pou n panse aprantisaj pou lavi diran an epi tout pandan n ap pase men pran divès objektif devlopman Nasyonzini yo.
Ann gade rekòmandasyon yo :
1) Karakteristik lòt literati sou EJG a
Aksyon ki plis mache ansanm yo pou nou defini domèn aksyon l yo. Nan sans sa a, nou jwenn rekiperasyon tradisyon latinowameriken an nan edikasyon fondamantal la ak EJG a ki pi laj e yo pa ta dwe konsidere kòm yo domèn apa oubyen kòm yon lòt senp opsyon e ki pase men pran apwòch imanis lan. Nou trete kesyon edikasyon an apati yon apwòch ki makònen plizyè kilti sou baz yon aprantisaj pou lavi diran an.
2) Bay EJG a yon lòt vizibilite nan nivo nasyonal kou nan nivo entènasyonal la.
Kreye plis viziblite nan espas entènasyonal yo ap mande pou nou konsidere diferan kontèks apati lòt nivo konpreyansyon epi nan wè moun ki ap benefisye EJEG a kòm sijè ki gen dwa. Sa se yon eleman ki gen tout enpòtans li si nou vle chita sou baz bon jan angajman koperasyon ak politik piblik. Pou sa ki konsène kad nasyonal yo, sa ap mande pou nou kore espas espesifik yo epi rekonèt karaktè transvèsal yo tou.
3) Fè pasemen nan relasyon ant EJG a ak sistèm edikasyon nasyonal yo
Konstriksyon diferan sousistèm edikasyon EJG a nan kad sistèm edikasyon nasyonal yo. Yon travay ki mande pou nou kontinye konsolide sa l genyen kòm idantite pandan n ap fè akyon l yo sèvi pou ransfòse tout sistèm nan nèt.. Sousistèm sa yo pral gen kòm misyon jere domèn pa yo apati yon apwòch ki konsidere plizyè sektè ansanm, yon jesyon ki konsène òganis yo, konsèy yo ki gen reprezantasyon e k ap kondui aksyon ki makònen plizyè sektè oubyen plizyè enstitisyon ,yon mannyè pou garanti dwa moun pou yo jwenn edikasyon an epi ranfòse kote piblik ak kote gratis modalite edikasyon sila a.
4) Demach pou nou rive nan yon seri polirik ki pi nèf e ki pi chita sou kontèks jounen jodi a
Konstwi politik Leta k ap devlope aksyon pou garanti dwa pou tout moun – fanm kou gason- jwenn edikasyon. Nan sans sa a, li ta bon pou Gouvènman yo pran kèk inisyativ finansye reyalis , inisyativ pou ranfòse enstitisyon yo, inisyativ ki konsène plizyè enstitisyon ansanm ak inisyayiv koperasyon yo.
5) Fè pasemen nan cehma enstitisyonèl la
Regle pwoblèm feblès ki genyen nan enstitisyon yo gras a yon seri aksyon valab, yon disponiblite resous epi sou baz yon apwòch ki chita sou plizyè sektè k ap travay nan defans dwa moun ak edikasyon pou lavi diran ak edikasyon pou lavi nan sosyete a ak nan anviwònman natirèl la. Se pou sa, fleksiblite nan orè, nan espas, nan modèl pedagojik ak lòt domèn ankò, pral mande yon fòm akreditasyon konesans moun ranmase nan espas edikatif EJG a. Finalman, sa ap mande pou nou byen chita sou kontèks misyon li ak kote kritik misyon sa a tou e ki konekte ak apwòch etik ak apwòch enstitisyonèl ki byen chita.
6) Rekonesans divèsite dwa yo ak sijè dwa EJG a
Garanti rekonesans tout moun – fanm kou gason – kòm sijè ki gen dwa e ki dwe antre nan yon pwosesis dyalòg e pa sèlman kòm ankadrè ak sipò pou edikasyon timoun yo, tifi kou gason, adolesan, jenn, jan sa parèt nan etid nou an aklè. Li neseè pou politik EJG a dèyè reyalize yon seri inisyativ tout moun ka wè pou koze divèsite a pa vin tounen yon lòt sous inegalite
7) Bay travay pwofesè pi plis valè ak diyite
Rekonesans edikatè yo – fanm kou gason – kòm sijè ki gen dwa ; kòm pi gwo èd nan sans mwayen transmisyon, sou plan efrastrikti epi kòm prensipal sous pou nou jwenn done. Rekonèt yo kòm prensipal sipò pedagojik nan fè yo jwenn fòmasyon gratis, fòmasyon sistematik ak fòmasyon k ap itil yo pou yo rive fè faskare devan egzijans ki genyen nan travay ansèyman aprantisaj yo a ki makònen ak egzijans ki soti nan kontèks kote y ap evolye yo menm. Sa dwe fèt menm jan an nan domèn sante a, nan domèn sosyoyemosyonèl la ki pou kore travay toulejou y ap reyalize yo.
8) Sitwayènte dijital la
Pwosesis edikasyon an k ap antre kò l ti pa ti pa nan teknoloji nimerik yo ak nan lòt mwayen kominikasyon yo tounen yon defi e li egzije pou gouvènman yo pran bon jan angajman pou yo pèmèt moun jwenn zouti sa yo disponib gratis pou yo epi pou yo sèvi avè yo san tètchaje, pou yo jwenn fòmasyon sou mannyè pou yo sèvi avè yo, nan tabli bon jan enfrastrikti nan nivo sosyete yo ak nan nivo kominote yo, yon mannyè pou pasaj sa a fèt toutbon vre.
9) Pwodui konesans
Powdui konesans nan EJG a ak sou EJG a nan sans ki pi laj la kòm yon mwayen konpreyansyon ak transfòmasyon kontèks ki la yo kòm yon modalite ki endispansab pou moun yo an mezi pran desizyon valab.
10) konstwi sistèm suivi yo
Konstwi yon sistèm suivi k ap pèmèt yo rann sosyete a kont epi an menm tan kore demach pran desizyon yo ak demach pou mennen bon jan rechèch sou EJG a. Sa mande pou genyen yon sistèm done ki aktyalize, ki aksesib, ki transparan, ki valid e tout moun ka kwè nan yo e ki makònen ak yon seri endikatè k ap fasilite suivi dwa moun pou yo jwenn edikasyon an.
‘’Sitiyasyon Edikasyon Jenn ak Granmoun nan Amerik Latin ak nan Karayib la nan kontèks gwo epidemi mondyal sa a’’
Tèks la se yon rezime dokiman Kanpay Latinowameriken pou Dwa Moun pou yo jwenn Edikasyon an (an panyòl: CLADE) te anchaje prepare sou ‘’Sitiyasyon Edikasyon Jenn ak Granmoun nan Amerik Latin ak nan Karayib la nan kontèks gwo epidemi mondyal sa a’’ pou li ka bay patisipasyon pa l nan pwosesis preparasyon Konferans Enténasyonal sou Edikasyon Granmoun nan (an panyòl: CONFITEA VII) ki gen pou òganize nan peyi Mawòk nan lane 2022 a. Se yon kontribisyon CLADE deside bay apati reyalite ki egziste nan Amerik Latin ak nan Karayib la epi sou baz vizyon ki konsidere edikasyon kòm youn nan dwa moun ki pi enpòtan yo.
>> Antre la a pou nou ka gen posiblite jwenn tout dokiman an.
Wèbbinè:
Relasyon ki egziste ant Paulo Freire ak Edikasyon Jenn ak Granmoun yo (EJG) kòm yon dwa moun yo genyen lavidiran
November 5, 2021Nan okazyon san (100) lane anivèsè nesans Paulo Freire a yo te selebre nan dat 19 Sektanm 2021 an, CLADE te tou pwofite fè Kanpay #PauloFreire apviv.Yon edikasyon pou demokrasi pran yon lòt vitès pandan tout mwa Sektanm nan.Nan tètansan ak Kanpay Latinowameriken ak Karayibeyen pou Defans eritaj Paulo Freire a, yo te òganize yon Konsèy Edikasyon Popilè nan Amerik Latin ak nan Karayib la (an panyòl CEAAL), se yon inisyativ ki chita sou divès aksyon mobilizasyon, aksyon kominikasyon, aksyon sansibiizasyon, dyalòg ak braselide, ki demoutre kokennchenn enpòtans eritaj Paolo Freire a genyen nan kore demokrasi yo ak edikasyon ki dèyè libere moun nan e ki garanti dwa moun yo genyen nan rejyon nou an ak rès monn nan.
Pami ansanm aktivite ki fèt nan kad kanpay la, genyen woumble an liy yo (wèbbinè) ki te itil ak enteresan anpil. Nan tout tèm yo t ap debat sou yo a, yo te pwofite bòde relasyon ki egziste ant Paulo Freire ak Edikasyon Jenn ak Granmoun yo (EJG) kòm yon dwa moun yo genyen lavidiran.
Men woumble an liy (wèbbinè) pou nou kenbe yo:
‘’3 Sektanm, CLADE reyalize yon woumble an liy sou tèm’’Panse pratik Paulo Freire pou n ka fèfaskare devan malèpandye ki sou tèt demokrasi ki egziste sou kontinan an’’
30 Sektanm Platfòm Rezo Rejyonal pou EJG a reyalize yon woumble an liy sou tèm ‘’Edikasyon Jenn ak Granmoun nan nan Amerik Latin ak Karayib la : Sitiyasyon an, pèspektiv pa rappò ak panse Freryen an ‘
Eleman kle ki genyen nan relasyon ant Paulo Freire ak ak Edikasyon Jenn ak Granmoun nan
Ansanm woumble an liy sa yo te abòde relasyon ki egziste ant edikatè brezilyen an ak EJG a, yo demontre enpòtans pou nou kontinye valorize eritaj otè a ansanm ak panse li a pou nou ka ranfòse branch edikasyon an kòm yon dwa moun k ap ede nan garanti lòt dwa yo epi pou pèmèt moun viv tankou moun toutbon.
Kèk Eleman yo kapab konsidere kòm pi gwo kontribisyon Paulo Freire
• Ranfòsman EJG a kòm yon edikasyon popllè ak yon dwa moun k ap itil nan garanti tout lòt dwa ki pi enpòtan yo ;
• Pwopozisyon kèk lòt posiblite pou libere moun devan tandans konsèvatè ki genyen nan branch edikasyon an nan rejyon an (Yon fenomèn n ap viv nan sektè edikasyon an , tankou jan nou ka remake jan kèk peyi nan Amerik Latin ak Karayib la konsidere mouvman etidyan ak mouvman pwofesè yo kòm aktivite kriminèl ;
• Tout kontribisyon panse pedagojik politik la pote pou n rive fè bon jan analiz kritik sou tandans konsèvatè ak tandans gwoponyèt ki genyen nan edikasyon an ;
• Pwomosyon esperyans ak altènatif ki louvri posiblite reyèl pou gen devlopman panse kritik ak pratik demokratik la ;
• Inivèsalite a : kreyasyon ak esperimantasyon espas edikasyon piblik, espas edikasyon kominotè ak espas edikasyon sosyal yo ;
• Defans yon edikasyon k ap libere moun ak yon edikasyon demokratik ki dwe itil nan libere moun anba pouvwa boutdi yo ak nan konstriksyon kominote yo ak yon monn ki pi jis , ki pi sen , ki pi dirab e ki plis chita sou prensip egalite a ;
. Lè nou chita sou vizyon Paulo Freire a, inegalite,diskriminasyon ak zak gwo ponyèt pandemi an vin angrave yo, mande pou nou antre pi fon nan jefò n ap fè pou nou defann demokrasi a, nan bay mouvman sosyal yo plis jarèt nan batay y ap mennen nan defann dwa ak libète ansanm ak dwa moun pou yo jwenn edikasyon epi pou yo devlope kapasite yo genyen pou yo pote chanjman.
Lòt pwen nan eritaj Paolo Freire ki merite pou n kontinye reflechi sou yo
Kòm patisipan nan woumble an liy 3 Sektanm nan sou tèm ‘’Panse ak pratik Paulo Freire yo pou fè faskare devan malèpandye sou tèt demokrasi a :dapre sa k ap pase sou kontinan yo’’, espesyalis ak edikatè Pedro Pontual . CLADE ak CEAAL , kritike modèl edikasyon k ap layiyte kò l la a e li pale de altènatif ki soti nan sa Paulo Freire pwopoze pou n rive tabli yon modèl edikasyon k ap libere moun. Nan kad kanpay #PaoluloFreireapvivla, Pontual te esplike apwòch ki chita sou dyalòg Paulo Freire ap soutni an e ki rekonèt edikatè yo-fanm kou gason – gen yon nivo konesans yo devlope ki soti nan esperyans pa yo ak nan relasyon yo devlope nan lavi e se pou sa nou dwe konprannn travay pwofesè a se kreye sitiyason pou moun aprann, se pa tankou nou t ap fè yon transfè konesans nan yon bank, e sa se youn nan prensipal kontribisyon ki soti nan panse edikatè brezilyen an dirèk dirèk.Pa gen dout nan sa, eritaj sa a se yon kle enpòtann nan reyalizasyo EJG a kòm yon dwa moun pou lavidiran epi sou baz yon apwòch ki makònen ak ansanm dwa yo.
Pontual fè konnen, menm lè edeikatè yo gen devwa pou yo kreye sitiyasyon aprantisaj , men yo gen opòtinite pou yo ranmase konesans pou yo vin gen ypn lide ki pi laj sou monn nan ki chouke nan pwòp esperyans pa yo e dapre Paulo Freire toujou se sa k ap pèmèt yo pa sispann vin ak bon jan aksyon ak transfòmasyon ki konekte ak reyalite lavi yo.
Posiblite pou w ka jwenn dyalòg an liy sa a Edikasyon Jenn ak Granmoun nan Amerik Latin ak Karayib la . Epi al konsilte anpil lòt kontni toujou sou enpòtans eritaj Paulo Freire a genyen pou EJG sou paj nou an :WWW.redclade,org/epja !
